“Ik ging naar Bommel om de brug te zien…” De beroemde woorden van Martinus Nijhoff die hij in 1934 schreef over de pracht van de mooie Gelderse vestingstad aan de Waal.
Zelf kende ik Zaltbommel alleen vanaf die brug, wanneer ik vanuit Utrecht richting het zuiden rijd en de markante kerktoren zie staan. Daar moest maar eens verandering in komen volgens Ferdy, een oud collega van mij. Hij nodigde mij uit om samen met hem in en om zijn zo geliefde stad te wandelen. Zo’n uitnodiging laat ik natuurlijk niet gaan. Een stadswandeling door Zaltbommel met een rasechte Bommelaar geeft mij de kans de echte verhalen van de stad te leren kennen.
Het spookt bij het Kloosterwiel
We starten de wandeling bij het Kloosterwiel, een prachtig stukje natuur aan de rand van het centrum. Het verhaal gaat dat het hier spookt. In vroegere tijden zou hier een klooster gestaan hebben, maar dat is door een vloedgolf volledig weggeslagen. Sindsdien spookt het hier ’s nachts… Een verhaal dat van generatie op generatie wordt doorverteld. Nu is het een prachtig onderhouden klein natuurgebied waar veel watervogels zich thuis voelen. Het wandelpad dat rond het Kloosterwiel loopt is verhoogd en loopt over de kweldam, zo houd je droge voeten (maar zorg wel voor stevig schoeisel, want het kan erg modderig zijn).
Stad aan de Waal
Via de dijk langs de Waal wandelen we richting de stad. Het water staat momenteel hoog, later kom ik erachter dat dit nog niets is. Het water komt hier een enkele keer zo hoog dat de dijkdoorgangen gesloten moeten worden. In 1995 werd de stad zelfs geëvacueerd vanwege het hoge water.
We staan even stil bij het meest besproken bankje van Zaltbommel: Het Leugenbankje. Dit bankje was geliefd bij de oude Bommelaars en stond net buiten de keermuur met uitzicht over de Waal. De gemeente besloot echter het bankje binnen de muur te plaatsen, zodat er meer zicht op was en er minder rottigheid uitgehaald kon worden. Dit leverde veel protest op. Toch werd het bankje verplaatst.
Rijke geschiedenis van Zaltbommel
We wandelen verder over de kade en Ferdy vertelt mij dat Zaltbommel in de dertiende eeuw een belangrijk handelscentrum was en later zelfs stadsrechten kreeg. “Zalt” in Zaltbommel verwijst naar de handel in zout. Voor deze tijd heette de stad “Bommel” en zo wordt hij nog steeds door de bewoners genoemd.
De rijke geschiedenis zie je terug in deze mooie stad. De machtige Grote of Sint Maartenskerk, het stadskasteel, de stadsmuur, vele mooie huizen en de oude vestingwerken zijn prachtig in tact gebleven. In het Stadskasteel / Maarten van Rossumhuis is een museum gevestigd met informatie over de historie en kunst van de Bommelerwaard.
Kunst in de Bommelerwaard
De wandeling gaat langs de dijk met uitzicht op de bekende brug. Delen van de oude brug zijn gebruikt om een bankje te maken met uitzicht op de brug. Hier is het gedicht van Martinus Nijhof te lezen. Hier staat ook de oude watertoren van Zaltbommel. Deze watertoren stamt uit 1905 en wordt nu bewoond door de kunstenares Erika Flach. Een goedlachse vrouw die ons enthousiast een exclusieve rondleiding geeft door haar huis. Wonen in een watertoren betekend heel veel trappen lopen, slim omgaan met de minimale ruimte die je hebt en om kunnen gaan met kou. Maar dan heb je ook wel wat! Boven in de toren is het uitzicht fantastisch. Haar watertorenstories deelt ze op haar blog. Rond de watertoren is een klein natuurgebied, waar een bever leeft.
Lees ook: Wandel je eigen bloesemtocht
Tijdens een heerlijk kopje koffie vertelt Erika over het evenement “Kunst, Kiezel en Klei” waar je al wandelend of fietsend van galerie naar atelier, van huiskamer naar museum gaat. Kunstenaars in de Bommelerwaard zetten de deuren van hun ateliers en werkplaatsen open voor jou! Ik moet dus zeker nog een keer terug naar Zaltbommel. Het evenement is in het weekend van 25 en 26 augustus en 1 en 2 september 2018.
Wandelen door het centrum van Zaltbommel
Nu de randen van de stad verkend zijn, is het tijd om het centrum verder te verkennen. Door rustige smalle straatjes dwalen we kriskras door het centrum. Langs de Grote of Maartenskerk, de oude vismarkt, het zieke nhuis, de Gasthuiskapel en de oude stadsmuur en nog veel meer. Onderweg spotten we diverse gootspoken. Een kunstproject van Joris Baudoin.
We sluiten de wandeling af langs Heemtuin de Mispelhof, gelegen aan de oude stadmuren. Om nog even over het bolwerk te wandelen, met een prachtig muziektentje. Ik zie me hier zomers al zitten luisterend naar een mooi concert.
Zaltbommel heeft me echt verrast! De prachtige verhalen van Ferdy maakt dat deze stadswandeling echt tot leven komt. Wil je ook een keer een stadswandeling door Zaltbommel maken met Ferdy? Laat het mij dan weten, dan stuur ik zijn gegevens door om een afspraak te maken.
Meer inspiratie: wandelen in Gelderland.
Wil jij meer gaan wandelen? Schrijf je dan nu in voor één van mijn Online Wandeltrainingen!
Esther | 11 februari 2018
|
Mooi verslag Wanda! Leuk om te lezen. En veel informatie over de omgeving. Ik heb een groene Wissel gelopen in Zaltbommel, inderdaad een erg leuk stadje, maar daarbij ontbrak de achtergrond informatie.
Hartelijke roeten, Esther
Wanda Wandelt | Author | 11 februari 2018
|
Daarom vind ik het zo leuk om met een gids of een bewoner op pad te gaan 🙂
Frank | 11 februari 2018
|
Zaltbommel is een mooie oude stad. Regelmatig fiets ik in deze buurt om zo over de dijk naar Beneden Leeuwen te gaan. Prachtig fietsen daar! Wandelen rondom deze oude stad zou je er zeker ook kunnen doen.