Gisteren presenteerde het ‘Projectteam Atlantikwallroute’ van de Stichting Militair Erfgoed in Fort 1881 in Hoek van Holland een wandelgids die langs onderdelen van de Atlantikwall Zuid-Holland voert. Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig heeft de wandelgids uitgegeven en ik was erbij 🙂
Het Zuid-Hollandse kustlandschap staat bekend om haar mooie natuur en diversiteit. Wat niet veel mensen zullen weten, is dat er ook veel cultuurhistorische overblijfselen zijn te vinden waaronder de bouwwerken van de Atlantikwall. Dit is een van de grootste verdedigingslinies uit de westerse geschiedenis. De Duitsers bouwden deze tijden de Tweede Wereldoorlog om een invasie van geallieerden aan de westzijde van hun ‘Derde Rijk’ te voorkomen.
5.000 kilometer kustverdediging
Meer dan 75 jaar geleden werd begonnen met de aanleg van de Neue Westwall, later de Atlantikwall genoemd. Het zou een 5.000 kilometer lange verdedigingslinie worden langs de kust van Noorwegen tot aan de grens van Frankrijk met Spanje. De Atlantikwall bestond uit duizenden bunkers van beton, tienduizenden bouwwerken van baksteen, honderdduizenden kilometers aan prikkeldraad en loopgraven veldversterkingen, lange antitankmuren en -grachten en allerlei soorten strand- en wegversperringen. Tegenwoordig zijn er nog steeds bunkers te zien. Vaak liggen ze verscholen tussen bebouwing, in het bos of zijn ze half onder het zand geraakt. Ook zijn resten van loopgraven en tankmuren zichtbaar.
De resten onder en boven de grond worden tegenwoordig als historisch erfgoed beschouwd. Sommige bouwwerken van de Atlantikwall vallen onder monumentenzorg. In verschillende bunkers zijn musea gevestigd of er worden rondleidingen gegeven. Er zijn plekken waar je ook ondergrondse gangenstelsels kunt bezoeken, die bunkers met elkaar verbinden.
Wandelen langs marinebatterijen en kustverdediging in Hoek van Holland
De presentatie van deze nieuwe wandelgids was in Fort 1881 in Hoek van Holland. Na het overhandigen van het eerste exemplaar trok een lange stoet mensen er op uit om route 7 uit de gids te gaan wandelen. Deze route van 6 kilometer laat de diversiteit van de Duitse vestingbouw. Vanuit Fort 1881 met zijn gereconstrueerde geschutskoepels lopen we langs de Nieuwe Waterweg. Hier zijn diverse bunkers te zien, waaronder een enorme geschutbunker waar het Atlantikwall Museum in gevestigd is. We volgen een stuk de antitankmuur om daarna de duinen in te wandelen. Links en rechts zien we beton onder het zand vandaan komen, dit is het terrein van de luchtafweerbatterij. Smalle kronkelende paadjes komen uiteindelijk uit op de badweg. Aan het einde van deze weg start officieel de wandeling. Wanneer we de Strandboulevard oplopen zien we hoog boven de huizen en bomen uit de Troposcatter, grote schotelantennes die het Amerikaanse leger neergezet hebben ten tijde van de Koude Oorlog.
Na het duingebied duiken we ineens verrassend een bos in, de Hoekse Bosjes. Het fluitekruid, de daslook en hier en daar een late wilde hyacint zorgen voor een kakofonie aan geuren in het bos. Wanneer we het Hoekse Bosje uitwandelen, treffen we een S-7 kazemat. De 7 staat voor het aantal schietgaten in deze bunker heb ik mij laten vertellen.
Niet veel later treffen we weer diverse betonnen randen die uit de heuvels steken waar we overheen wandelen. Hier lag in de oorlog een woonbunkercomplex. Tientallen gezinnen woonde hier tot in de jaren zestig omdat hun huizen in Hoek van Holland verwoest waren. Wanneer we teruglopen naar Fort 1881 komen we nog langs de Torpedoloods, hier werden in vroegere jaren zeemijnen en torpedo’s van de Nederlandse Marine opgeslagen. In de oorlog gebruikte de Duitsers het gebouw en bouwden er een extra bunker naast.
Na deze afwisselende wandeling, strijken we neer op het terras bij Fort 1881.
Tijdens vele wandelingen door de duinen en langs de kust zag ik in het verleden de restanten van de Tweede Wereldoorlog. Met deze nieuwe wandelgids vol achtergrondinformatie zie en beleef ik nog meer wat er in die tijd zich af heeft gespeeld langs de Nederlandse kust. Wil jij ook op pad langs de Atlantikwall? Bestel dan nu de wandelgids bij Gegarandeerd Onregelmatig.
Meer lezen over de wandelingen uit de gidsen van Uitgeverij Gegarandeerd onregelmatig? Lees dan ook deze blogs:
Wil jij meer gaan wandelen? Schrijf je dan nu in voor één van mijn Online Wandeltrainingen!
Nico van dijk | 8 mei 2017
|
Leuk beschreven en ook iets om te onthouden De geschiedenis van WO2 spreekt mij persoonlijk wel aan.
Judith | 8 mei 2017
|
Dat klinkt als een hele mooie wandeling. Ik vind het heerlijk om leuke dingen in Nederland te doen. Een stukje geschiedenis meepikken is dan ook altijd welkom. Ik ga deze wandeling zeker onthouden.
Kelly | 11 mei 2017
|
Wat een mooie wandeling zeg! Ik wandel eerlijk gezegd nooit in Nederland. Shame on me. Wel vind ik het heerlijk om in de zomer met de hond van mijn ouders over de heide te wandelen. Deze wandeling ga ik echter wel onthouden want in combinatie met een stukje geschiedenis is het toch wel heel interessant.
Elisa | 12 mei 2017
|
Hele mooie wandeling! Heb er al heel vaak gelopen, herken ook heel veel. Mooi weergegeven!
Aniek | 12 mei 2017
|
Vriendlief is meestal niet zo van het wandelen, maar hiermee heb ik zijn interesse getrokken. Denk dat wij hem dus binnenkort wel gaan lopen 😉