Wandelen rond Appelscha; ontdek Het Andere Friesland

Een aantal keer eerder wandelde ik al in Friesland. Het Friese landschap kenmerkt zich vooral door de vele weilanden, windsingels en meren. Toen ik uitgenodigd werd om “Het Andere Friesland” te komen ontdekken was mijn interesse direct gewekt, want hoe kan Friesland anders zijn? Ik ontdekte het toen ik twee dagen ging wandelen rond Appelscha.

Het is zondagochtend 10 uur wanneer ik in Appelscha aan kom. Vanuit Utrecht is het net geen twee uur rijden. Het laatste stuk gaat dwars door de bossen, is dit echt Friesland? Ik parkeer mijn auto bij het Toeristisch Informatiepunt bij het centrum en ga op pad.

Na zo’n lange rit snak ik altijd naar een kopje koffie. Ik ben uitgenodigd om bij Restaurant de Bosberg een bakkie te komen doen met een heerlijk stuk van Gea’s Appeltaart.

De Bosbergtoren in Appelscha

Na de koffie met taart is het tijd om het hoogste punt van Friesland op te zoeken, de Bosberg. Met zijn 20 meter boven NAP stelt de zandberg in de bossen natuurlijk niet heel veel voor, maar er staat een prachtige uitkijktoren op.

Vanaf de Bosbergtoren, die 33 meter hoog is, heb je een prachtig uitzicht over de omgeving. Het bijzondere is dat de toren ook per rolstoel en kinderwagen te bereiken is en er een lift in zit zodat ook mindervalide kunnen genieten van het prachtige uitzicht. Ik had het voorrecht op de toren te mogen beklimmen tijdens mijn reis, want hij is in verband met corona nog gesloten.

Aan de voet van de Bosbergtoren steekt de kruin van een 300 jaar oude oereik uit het zand. Deze eik is bijna 30 meter hoog, maar je ziet er maar 7 à 8 meter van. Deze eik is de reden dat dit het hoogste punt van Friesland is. In de loop van de jaren verzamelden het rond stuivende zand zich om de boom heen, waardoor de Bosberg ontstond.

Wandelen langs de hoogtepunten rond Appelscha naar Elsloo

Twee dagen wandel ik langs de hoogtepunten van Appelscha. De eerste dag dwars door het Drents-Friese Wold naar Elsloo. De route is 22,5 kilometer lang, dus ik ga snel van start. In Appelscha snappen ze goed dat iedereen op zijn eigen manier van de natuur wil genieten. Er zijn wandelpaden, rolstoel-/wandelwagenpaden, fietspaden, ruiterpaden, menroutes en mountainbikepaden. Mijn wandeling start op een rolstoel-/wandelwagenvriendelijk pad dat naast een zandvlakte ligt en later door het bos loopt.

De route die ik volg staat op RouteYou en kan ik met de app volgen. Maar een groot deel van de route volgt het knooppunten netwerk. Dat vind ik net wat prettiger wandelen omdat ik dan niet continu mijn telefoon nodig heb. Wandel je wel liever met de app, zorg dan dat je de route thuis download, je komt namelijk regelmatig in gebieden waar geen bereik is.

Ik wandel door afwisselend loof- en dennenbos. En af en toe heb ik even het gevoel in Zweden te zijn (inclusief een aanval van muggen zodra ik stil sta). Het is hier echt prachtig en heerlijk stil! Op deze mooie zondag had ik verwacht meer wandelaars tegen te komen.

Over een oude klinkerweg in het bos, die vroeger de hoofdweg was naar Appelscha, wandel ik richting Drenthe. Bij Wateren staan een paar vogelaars aandachtig te kijken. Ik wil ze niet te veel storen dus loop stilletjes voorbij, het stroomgebied van de Vledder Aa in. Hier heb ik echt even het gevoel ver weg te zijn van de bewoonde wereld. Ik hoor alleen vogels en het ruisen van de wind door de bomen.

Uitkijktoren Doldersummerveld

Niet veel later wandel ik het Doldersummerveld op. Dit uitgestrekte vochtige heidereservaat is ook onderdeel van het Drents-Friese Wold. Bij de schaapskooi wordt een heerlijke picknickmand afgeleverd die mijn gastvrouw van B&B Janneke, waar ik vanavond slaap, voor me klaar heeft gemaakt. Ik laat het me prima smaken en doe energie op voor de rest van de wandeling.

Bij de schaapskooi is ook een informatiecentrum waar ik even schuil voor de regen en lees hoe dit gebied is ontstaan. Hier komen maar liefst 111 soorten broedvogels voor, waarvan 20 ernstig bedreigd worden. Grote delen van het veld zijn dan ook niet toegankelijk, om de vogels rust te gunnen. Gelukkig staat er verderop wel een prachtige uitkijktoren, van waaruit je een geweldig uitzicht hebt over het veld.

Wanneer het droger lijkt te worden ga ik weer op pad. Ik heb slecht bereik met mijn telefoon, dus kan de weer-app niet checken, ik heb dan ook niet door dat de ergste bui nog moet komen… Niet veel later loop ik door de stromende regen en begint het in de verte te rommelen. Wandelen met onweer vind ik niet echt prettig en ik zet er dan ook flink de pas in.

Wanneer het weer droog wordt en ik weer bereik heb check ik de buienradar en zie dat er nog een enorme onweersbui mijn kant op komt. Ik besluit even te gaan rusten (en opdrogen) bij Boskefé Kobus. Daar bekijk ik de radarbeelden nog eens goed. De komende uren gaat er noodweer overtrekken. Er zit voor nu niets anders op dan mijn tocht afblazen. De laatste 4 kilometer van de wandeling laat ik dus voor wat het is. Ik word opgehaald bij het Boskefé Kobus en laat me naar Elsloo brengen.

Koloniën van Weldadigheid

Tijdens de rit komen we door Zorgvlied, een klein dorpje waar de wandelroute ook doorheen komt. Ik zie de meest mooie huizen voorbijkomen en vraag mij af wat de historie achter deze plek is. Het blijkt onderdeel te zijn van de Koloniën van Weldadigheid. Iets waar ik echt nog nooit van gehoord had. In 1818 begon Generaal Johannes van de Bosch een experiment om de armoede in Nederland te bestrijden. Hij had het idee opgevat om de armen uit de stad een nieuw bestaan op te laten bouwen als landarbeider op het platteland. Tussen 1818 en 1825 werden er zeven Koloniën opgericht door de Maatschappij van Weldadigheid. Zorgvlied ligt in de landbouwkolonie Boschoord. Hier werd één van de eerste landbouwscholen in Nederland opgericht.

B&B Bij Janneke

Druipend van de regen stap ik binnen bij B&B Janneke in Elsloo. Direct worden er kranten gehaald om mijn schoenen te laten drogen. Janneke laat mij snel de kamer zien waar ik vannacht slaap. Ik slaap in een prachtige grote kamer, met een zitje, een eettafeltje en een enorme badkamer met bad en douche! Ook mag ik gebruik maken van de tuin, waar een gezellig zitje, met buitenkeuken is gerealiseerd onder een afdak.

Na een warm bad loop ik naar Eetcafé ’t Anker. Ik stap een mix tussen een bruine kroeg en een hip restaurant binnen. Omdat het een eetcafé is, verwacht ik een eenvoudige kaart. Nou, dat is het alles behalve! Ik krijg een heerlijk driegangen verrassingsmenu voorgeschoteld met de heerlijkste gerechten. Een aanrader als je in de buurt bent!

Bij terugkomst in de B&B geniet ik nog even van de zwoele avond in de tuin. Maar niet te lang, want morgen staat er ook weer 22 kilometer op het programma.

Route dag 1 van Appelscha naar Elsloo

Wandelen van Elsloo naar Appelscha

Na een heerlijk ontbijt pak ik mijn spulletjes weer in en neem ik afscheid van Janneke. Ik dank haar voor het gastvrije ontvangst en het heerlijke verblijf.

Op advies van een van de dorpsbewoners pas ik de route die op RouteYou staat iets aan zodat ik door het heidegebied De Schaopedobbe wandel. Op het kaartje hieronder zie je hoe ik exact gelopen ben. Bij een picknickbank die geschonken is door één van de boeren hier uit de buurt, lees ik dat het zandpad dat ik volg hier al zeker 100 jaar ligt. Het pad werd vroeger vooral gebruikt door de boeren om bij hun land te komen, nu brengt het me naar het gebied.

In dit gebied vind je naast de heide ook vennen, een zandverstuiving en bos. Het is nog heerlijk rustig zo ’s ochtends vroeg. Al snel kom ik langs de Schaopewaskerdobbe, een ven waar vroeger de schapen die hier de heide begraasde hun wasbeurt kregen voor de jaarlijkse scheerbeurt.

Op pad met de boswachter

Vlak bij het Canadameer staat boswachter Corné mij op te wachten. Hij wandelt een stukje mee over De Kale Duinen. Hij vertelt mij dat De Kale Duinen een bijzonder gebied is binnen het Drents-Friese Wold. Deze zandverstuiving ontstond door de intensieve begrazing van de heide door de vele schaapskuddes en het afplaggen van de heide voor de potstallen.

Op deze plek heeft de wind nog vrij spel, maar toch wordt ook deze zandverstuiving bedreigd, doordat het gebied dicht groeit met heide, mossen en bomen. Daarom heeft Staatsbosbeheer het gebied groter gemaakt, zodat de zandverstuiving blijft bestaan en niet dichtgroeit.

Bijzondere flora en fauna spotten in de Kale Duinen

In dit gebied leeft ook de tapuit, een bijzonder broedvogeltje dat niet veel meer voor komt. Ze broeden in holen en voelen zich erg thuis in gebieden zoals de Kale Duinen. Je herkent de tapuit aan zijn witte stuit vertelt Corné mij. Niet veel later zie ik er één over het pad vliegen. Helaas ben ik niet snel genoeg om hem op de gevoelige plaat vast te leggen.

Verderop lopen we langs een heidegebied met een vennetje. Hier op het pad zakt Corné ineens door zijn knieën. Hij spot zonnedauw, een klein vleesetend plantje dat insecten lokt, vangt en vervolgens verteert. Ik heb nooit geweten dat er vleesetende planten te vinden waren in de Nederlandse natuur.

Bij de uitkijktoren nemen we weer afscheid van elkaar. Ik loop alleen verder naar het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer waar ik bij Restaurant IJgenweis eten en drinken geniet van een pauze met lunch.

Door het buitengebied naar Uitkijktoren de Zeven

Ik laat het Drents-Friese Wold achter me en loop door het buitengebied terug naar Appelscha. Hier loop ik onder andere over een oud kerkepad. Dit kerkepad is door de Lionsclub Ooststellingwerf in samenwerking met Staatsbosbeheer weer toegankelijk gemaakt Voor hun jaarlijkse wandelevent Appelstap.

In Appelscha zoek ik nog niet mijn auto op, maar steek ik de Compagnonsvaart over om richting Ravenswoud te lopen. Ravenswoud ligt in een hoogveengebied, waar turf werd gewonnen. De Compagnonsvaart werd ooit gegraven om de turf af te voeren. Het landschap rondom Ravenswoud is doortrokken met vele wieken (kanalen) die vroeger werden gebruikt voor het turftransport.

Nu is het een prachtig gebied om door heen te wandelen.

Het eind van mijn tocht is de indrukwekkende uitkijktoren De Zeven. Deze toren staat aan het Fochteloërveen, een uniek hoogveengebied met bijzondere flora en fauna. De toren mag ik helaas niet op, omdat er verderop een kraanvogel zit te broeden en de rust niet verstoord mag worden. Goede reden om dus nog een keer terug te komen, want vanaf een bankje uitkijkend over het Fochteloërveen nodigt dit uit om verder ontdekt te worden.

Routekaartje dag 2 Elsloo – Uitkijktoren De Zeven

Deze blog kwam tot stand in samenwerking met Zuid-Oost Friesland Marketing en de regio coördinator van Appelscha.

Bewaar deze wandelingen op Pinterest: