Wandelen langs oorlogsverleden rond Nederweert

Wandelen in zoveel meer dan de ene voet voor de andere zetten. Het biedt een andere blik op de omgeving en kan je meenemen in de geschiedenis van een bepaalde streek. Dat mocht ik ervaren in Nederweert, al wandelend werd ik meegenomen in het oorlogsverleden en de verhalen van de Engelse en Amerikaanse geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Liberation Route Europe Hiking Trail

Het wandelommetje rond Nederweert is onderdeel van de Liberation Route Europe Hiking Trail, een internationale wandelroute tussen Londen en Berlijn in het spoor van de geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naast de doorgaande wandelroute die wordt ontwikkeld, worden er lokale ommetjes aangelegd om nog meer herinneringen aan de bevrijding van Limburg zichtbaar te maken. Op belangrijke punten worden vectors geplaatst met verhalen uit de oorlog.

Luchtoorlog 1939-1945

Het wandelommetje bij Nederweert start bij de Huyskamer Daatjeshoeve waar een permanente expositie is ingericht door de stichting Luchtoorlog 1939-1945. De expositie is tijdens openingstijden vrij toegankelijk en zeker een bezoekje waard. Niek Hendrix is één van de oprichters van de stichting en vertelt dat niet alleen de Britten, maar zeker ook de Amerikanen een grote rol hebben gespeeld bij de bevrijding van Limburg.

Niek heeft veel onderzoek gedaan en nabestaanden weten te achterhalen van Amerikanen die hier gesneuveld zijn. Hij vertelt over de gevechten rond de kanalen die verderop liggen, de bevrijding van Ospel en Nederweert en de rol van de Amerikanen die vaak onderbelicht blijft.

Het gebied waar ik vandaag doorheen wandel, ligt tijdens de Tweede Wereldoorlog op de vliegroute van de geallieerde bommenwerpers die van Engeland naar Duitsland vlogen. Rond de kanalen die verderop liggen, zijn hevige gevechten geweest en vele vliegtuigen zijn hier in het Weerterbos neergestort. De compagnon van Niek, Johan Bloemers, verzamelde jarenlang brokstukken van vliegtuigen die hier neergestort zijn en onderzocht tot in detail om welk toestel het ging, wie de bemanningsleden waren en wat de missie was. Samen brengen Niek en Johan de geschiedenis tot leven voor de toekomstige generaties.

De wandeling is eenvoudig te volgen via het knooppuntennetwerk. Al snel laat ik de asfaltweg achter me en wandel ik over een brede bosweg, langs een prachtig ven, door het verstilde landschap. Zo nu en dan komt er een vliegtuig over en ik bedenk me hoe het hier geweest moet zijn tijdens de oorlog, de stilte werd toen veel vaker doorbroken door hevige gevechten, vliegtuigmotoren en geweld. In gedachten verzonken wandel ik verder tot ik plots aangesproken wordt door een groepje vrijwilligers van de Vlinderwerkgroep Nederweert. Zij zijn bezig om het leefgebied van het Spiegeldikkopje vrij te maken van jonge boompjes. Belangrijk werk omdat daardoor deze zeldzame vlinder zich in het Weerterbos thuis voelt. Er komen hier veel zeldzame vlinders voor, dus kijk goed om je heen wanneer je deze wandeling in de zomer maakt.

Bij de vogelkijkhut is het tijd voor een meegebracht kopje thee, terwijl ik uitkijk over een waterplas op zoek naar vogels. Deze waterbuffer moet ervoor zorgen dat omliggende gebieden geen wateroverlast hebben en zijn een mooie rustplek voor veel watervogels.

De route voert langs de rand van bos en boerenland. Op de plek waar een Handley Page Halifax is neergestort tijdens de Tweede Wereldoorlog staat een klein monumentje ter herinnering aan de 7 bemanningsleden.

Vanaf nu loopt de route over mooie onverharde landwegen naar Nederweert, waar midden in een woonwijk een militaire begraafplaats ligt. Militairen die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog werden op locatie begraven, zo ontstonden er vele veldgraven van geallieerden en Duitsers. Vanaf 1945 werden de gesneuvelden herbegraven. Op deze begraafplaats liggen veel Britten. De Amerikanen werden herbegraven in Margraten en de Duitsers in het Noord-Limburgse IJsselstein. Naast Britten liggen er op de oorlogsbegraafplaats in Nederweert ook Canadezen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders, Zuid-Afrikanen en Indiërs.

Bij de Oorlogsbegraafplaats is ook een luisterpunt van de Liberation Route met een indrukwekkend verhaal te beluisteren over de oorlog.

De imposante toren van de Sint Lambertuskerk in Nederweert zie ik al regelmatig opdoemen tijdens mijn wandeling. Nu sta ik aan de voet van deze kolos die tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd raakte. Gelukkig hebben ze hem hersteld als herkenbaar baken in het landschap. Naast de kerktoren staat een informatiebord over de bevrijding van Nederweert. Ze vierden hier vier dagen feest met een enorme optocht met een zestigtal wagens en 1500 personen, lees ik.

Vanuit Nederweert wandel ik door een woonwijk en langs asfaltwegen terug naar het Weerterbos. Bij de Sint Antoniuskapel brand ik nog even een kaarsje en sta ik stil bij alle verhalen die ik vandaag gehoord heb. Het blijft indrukwekkend om steeds weer meer te leren over de Tweede Wereldoorlog.

Praktische informatie

Deze rondwandeling start bij Huyskamer Daatjeshoeve aan de Heugterbroekdijk 34 in Nederweert. Hier kun je gratis parkeren en de expositie Luchtoorlog 1939-1945 bezoeken. De route loopt over de wandelknooppunten: 8-6-4-40-42-10-50-82-80-51-6-8 en is 18 kilometer.

Meer wandelinspiratie in Limburg vind je hier.

Dit artikel verscheen eerder in Limburg magazine.